A Intelixencia Emocional como escudo preventivo das empresas
Compartir
«O noso recurso máis valioso son as persoas».
Esta é unha das frases máis repetidas nas organizacións para destacar a importancia dos recursos humanos. Aínda que en ocasións se repite como un mantra, sen que iso implique que o que o di o crea de todo, encerra moita verdade en si mesma, xa que non importa a sofisticación da tecnoloxía que empreguemos, a maxestade ou amplitude das nosas instalacións, os recursos económicos dos que dispoñamos etc. se iso non vai acompañado do máximo compromiso e implicación do persoal cos obxectivos da organización e a excelencia na produción ou a prestación dun servizo.
Como demostra, de xeito regular, a evidencia científica existente a respecto diso, para que iso sexa posible, é necesario implantar procesos de xestión do comportamento humano que proporcionen a máxima motivación e satisfacción laboral ao noso persoal.
A tal fin, a intelixencia emocional desempeña un papel crucial, debido a que é esencial para o correcto desenvolvemento de todos os procesos implicados nunha xestión eficaz do comportamento organizacional (motivación, liderado, xestión de conflitos etc.). Esta habilidade refírese á capacidade de recoñecer, comprender e xestionar as emocións propias e as dos demais de maneira efectiva; e, cando se aplica no contexto dunha organización, pode ter un impacto significativo no comportamento dos empregados e na dinámica xeral da empresa. Algunhas formas nas que a intelixencia emocional inflúe na xestión do comportamento organizacional poderían sintetizarse da seguinte maneira:
- Liderado efectivo: segundo os resultados da evidencia científica existente a respecto diso, a intelixencia emocional permite aos líderes comprender as necesidades e preocupacións emocionais dos seus empregados, o que os axuda a liderar con empatía, construíndo relacións máis sólidas e confiables cos seus equipos. Os líderes emocionalmente intelixentes son capaces de adaptarse a diferentes estilos de comunicación e liderar de maneira que motive, inspire e fomente a colaboración, actuando como auténticos «Líderes Transformacionais».
- Toma de decisións: A toma de decisións no ámbito organizacional é un proceso complexo e de gran relevancia para o logro eficiente dos nosos obxectivos que, a miúdo, implica factores emocionais. As persoas con intelixencia emocional desenvolvida poden tomar decisións máis racionais ao recoñecer e xestionar as súas emocións, evitando reaccións impulsivas. Tamén poden considerar as emocións doutros implicados na decisión, o que conduce a decisións máis equitativas e eficaces, así como a un mellor control dos rumbos individuais e grupais que poden afectar, de maneira significativa, á calidade da solución final adoptada.
- Comunicación efectiva: a habilidade para percibir as emocións dos demais e comunicarse de maneira apropiada é esencial na xestión do comportamento organizacional. A comunicación efectiva implica, entre outras cousas, ser capaz de escoitar activamente, entender as preocupacións dos empregados e responder de maneira empática e asertiva. A intelixencia emocional facilita esta comunicación, mellorando a relación entre líderes e empregados e promovendo un ambiente de traballo aberto e transparente.
- Resolución de conflitos: os conflitos son inevitables alí onde hai máis dun individuo ou grupo; e, polo tanto, en calquera contorna laboral. Con todo, a intelixencia emocional pode axudar a xestionalos de maneira máis construtiva. As persoas con alta intelixencia emocional son capaces de abordar os conflitos con calma, empatía e comprensión, buscando solucións que beneficien a todas as partes involucradas mediante negociacións integrativas, en lugar de agravar a situación, centrándose exclusivamente nos aspectos distributivos das mesmas.
- Motivación: os líderes emocionalmente intelixentes poden identificar as necesidades e aspiracións dos seus empregados. Isto permítelles crear un ambiente onde estes se sintan valorados e comprometidos, aumentando a produtividade e a satisfacción laboral. Este tipo de líderes, ademais, é capaz de adaptar estratexias de motivación para satisfacer as necesidades emocionais particulares de cada un dos membros dos seus equipos.
- Clima laboral: sen lugar a dúbida, a intelixencia emocional contribúe significativamente á creación dun clima laboral positivo. Cando os líderes comprenden e respectan as emocións dos seus empregados, estes senten máis valorados e apreciados satisfacendo dun modo máis apropiado as súas necesidades sociais e de estima. Isto, á súa vez, pode aumentar a cohesión dentro dos grupos de traballo, a moral da empresa, a retención de talento e a produtividade xeral.
- Desenvolvemento persoal e profesional: fomentar a intelixencia emocional no lugar de traballo non só beneficia aos líderes e aos equipos, senón que tamén promove o crecemento persoal e profesional dos empregados. Daquela, os que desenvolven esta habilidade poden mellorar, entre outros aspectos do seu comportamento persoal, o seu manexo do estrés, a súa capacidade de traballo en equipo e a súa resiliencia, o que contribúe de modo significativo ao seu desenvolvemento e crecemento dentro da organización.
En conclusión, poderiamos afirmar que a intelixencia emocional actúa como un auténtico escudo preventivo das empresas, ao promover nas mesmas a creación dun ambiente de traballo máis harmonioso e satisfactorio, mediante un emprego máis eficaz dos procesos que van determinar unha xestión eficiente do comportamento das persoas que a integran. Unha cultura organizacional que valora e fomenta a intelixencia emocional tende a ser máis saudable e produtiva, o que pode traducirse nun maior éxito a longo prazo para a empresa ao incrementar a súa competitividade, sustentabilidade e capacidade de solución de problemas.
Dámaso Rodríguez
Profesor Titular de Psicoloxía do Traballo e das Organizacións.
Universidade de Santiago de Compostela.